Narcisme is gedrag dat gekenmerkt wordt door een overmatige focus op jezelf en je imago, egoïsme, fantasieën over invloed en macht, een niet-realistisch zelfbeeld en een gebrek aan empathie voor je omgeving. Iemand die narcistisch gedrag vertoont, wordt een narcist genoemd en de ergste vorm van narcisme ontstaat als het gedrag zich ontwikkelt tot een narcistische persoonlijkheidsstoornis. De omgeving van de narcist heeft last van het gedrag, maar kan niet altijd de vinger leggen op wat er nu precies aan de hand is. In dit artikel ga ik dieper in op wat narcisme precies is en hoe je het kunt herkennen. Ik praat over ‘hij’ – een narcist kan echter ook een vrouw zijn. Volgens officiële cijfers heeft 7,7% van de mannen een narcistische persoonlijkheidsstoornis tegen 4,8% van de vrouwen en daarmee komt de verhouding mannen/vrouwen op ongeveer 60/40 uit.
Narcistische persoonlijkheidsstoornis
De omgeving lijdt doordat ze steeds op een verkeerd been worden gezet, een narcist zal in relaties namelijk continu aanstoten en afstoten en dit zorgt ervoor dat mensen in de omgeving van een narcist enorm aan zichzelf gaat twijfelen. De narcistische persoonlijkheid uit zich in mentaal onaangepast gedrag zoals de ander naar beneden halen. Maar denk ook aan jaloezie, een partner continu controleren of de vrijheid inperken. Iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis wil een ander persoon ondergeschikt maken. Daardoor zie je dominant gedrag, in combinatie met mentaal en in veel gevallen ook fysiek geweld op het moment dat er niet wordt gedaan wat de narcist precies wil.
Hoe herken je Narcisme?
Het kan soms moeilijk zijn om narcisme te herkennen, vooral omdat veel mensen met deze stoornis zeer charmant en overtuigend kunnen zijn. Hier zijn enkele veel voorkomende kenmerken van narcisten:
- Overmatige trots: Narcisten hebben een overdreven gevoel van eigenwaarde en beschouwen zichzelf vaak als superieur aan anderen.
- Gebrek aan empathie: Ze tonen vaak weinig tot geen empathie voor anderen en hebben weinig interesse in de gevoelens of emoties van anderen.
- Egocentrisch: Narcisten zijn gericht op zichzelf en hebben vaak weinig interesse in de behoeften of gevoelens van anderen.
- Manipulatief: Ze kunnen anderen manipuleren om hun eigen behoeften te bereiken en kunnen zichzelf zien als meesters in het bespelen van anderen.
- Arrogantie: Narcisten hebben vaak een houding van superioriteit en kunnen anderen minachten of kleineren om zichzelf beter te laten voelen.
- Jaloersheid: Ze kunnen jaloers zijn op anderen die succesvoller zijn dan zijzelf, of die meer bewondering krijgen dan zijzelf.
- Gebrek aan schuldgevoel: Ze kunnen zichzelf als onfeilbaar beschouwen en hebben vaak weinig schuldgevoel over hun acties.
- Gevoelig voor kritiek: Narcisten kunnen vaak niet goed omgaan met kritiek en hebben de neiging om anderen te kleineren of te minachten als ze kritiek krijgen.
Het kan belangrijk zijn om te erkennen dat narcisme een diepgewortelde persoonlijkheidsstoornis is die vaak moeilijk te behandelen is. Als je denkt dat iemand in je leven een narcist is, kan het belangrijk zijn om professionele hulp te zoeken om jezelf te beschermen en gezonde grenzen te stellen. Ik help vrouwen om de regie weer terug te krijgen over hun leven en zichzelf weer op de #1 plaats te zetten na een narcistische relatie. Wil je me leren kennen en weten wat ik voor je kan doen? Laten we dan samen kennismaken in een zoom sessie.
Boeken over narcisme
Er zijn eindeloos veel boeken geschreven over narcisme. Dit zijn de boeken die ik zelf erg verhelderend vond om te lezen:
- De verborgen narcist van Noa Lifecoaching
- Elementaire deeltjes van Frans Schalwijk – hierin staan verschillende vormen van narcisme uitgelegd. Je krijgt meer duidelijkheid over de vorm van narcisme waar je mee te maken hebt en de verschillen tussen de verschillende typen.
- Narcistisch misbruik in de liefde 50 vragen en antwoorden van Mjon van Oers – Te gebruiken als zelfhulp boek.
- Uit de schaduw van narcisme over partner en ouder van Marjan de Vries – Bevat veel gefundeerde handvatten hoe uit de schaduw van narcisme te treden.
- Verborgen narcisme. Het Gaslight effect van Dr Robin Stern – Heel verhelderend en duidelijk beschreven, zodat je als slachtoffer veel herkenning leest.
De Griekse mythe over narcisme
Freud baseerde de aandoening narcisme op een jongen uit de Griekse mythologie. Narcisme is genoemd naar de Griekse mythologische figuur Narcissus, de mooiste jongen van Griekenland die verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld in het water. De mythe van Narcissus vertelt dat deze knappe jongen zich aan niemand kon binden en dat hij uiteindelijk verliefd werd op zijn evenbeeld in de vijver. Hij kon zijn ogen niet van de jongen afhouden, maar steeds als hij het water aanraakte dan verdween de knappe jongen. Hij wilde zo graag de jongeman in zijn armen sluiten, maar besefte beetje bij beetje dat dit nooit mogelijk zou zijn. Uiteindelijk stierf Narcissus een eenzame dood.
De regie weer terugpakken
Als narcisme-ervaringsdeskundige en narcisme coach weet ik als geen ander hoeveel impact een relatie met een narcist op je heeft. Je cijfert jezelf op een gegeven moment compleet weg en wordt compleet beheerst door die andere persoon. 100%. Het is zwaar om uit deze situatie te komen en daarom blijven veel mensen dan ook zo lang hangen in een relatie met een narcist.
Ik help vrouwen om de regie weer terug te krijgen over hun leven en zichzelf weer op de #1 plaats te zetten na een narcistische relatie. Wil je me leren kennen en weten wat ik voor je kan doen? Laten we dan samen kennismaken in een zoom sessie.
