Als eerste stelde ik Nadja de vraag hoe ze heeft ontdekt dat haar ex-partner narcistisch was.
Ik vroeg Nadja of ze nu begreep waarom het hem niet interesseerde. Ze vertelde dat ze de kern van narcisme wel begreep, maar ze dacht dat het te maken had met een generatieding. Omdat hij het nooit anders geleerd had. Hij kwam van een narcistische achtergrond en zij kwamen ook weer van een narcistische achtergrond. De een volgt de ander dus op. Eigenlijk had hij in zijn jeugd dus narcistische ouders gehad, met als gevolg dat hij het weer doorgaf aan zijn gezin en niet het inzicht had gekregen dat dit niet de juiste manier was.
‘Ik had niet meer zo het begrip voor hem. Mijn verwachting veranderde ook. Daarvoor was ik meer geduldig en tegemoetkomend en daarna had ik zoiets van: nee, nee, ga maar ergens anders uw narcistische toeren uithalen.’
Ik ben nu weduwe. Ik denk dat eerlijk gezegd mijn reden om te blijven bij hem, was om de kinderen te beschermen. Om de karmische lijn eigenlijk te doorbreken. Om ervoor te zorgen dat niet weer nóg een generatie zo zou worden. En ik denk dat als mijn kinderen volwassen zouden zijn geworden en hij zou dan nog leven, dat ik dan wel zou zijn vertrokken.’
Dat begrijp ik heel goed. Ik vroeg haar of het haar nu weer lukt om relaties aan te gaan of dat ze liever alleen blijft.
‘Ik zit nu op een moment dat ik mezelf afvraag: ben ik nog capabel voor een gewone relatie? Omdat het cruciale of datgene wat ge meedraagt of wat overblijft van zo’n verschrikkelijke relatie, is dat je ongelooflijk veel triggers hebt. Zeker als vrouw en ja, ik ben bang dat ik misschien ga overreageren in een nieuwe relatie. Dus dat het kleinste beetje dat mij niet gaat aanstaan, dat ik zoiets heb van: ‘Nee, vertrek maar, ga weg.’
Ze bedoelt dat je dan echt te veel in de verdediging gaat zitten en liever weggaat dan dat je het aangaat. Ik vroeg me af of ze hiervoor al therapie heeft gevolgd.
Ik vroeg haar of ze vindt dat het al gelukt is, dat ze gelukkig mag zijn van zichzelf.
‘Jawel, jawel. Ik ben op het punt dat ik mezelf weer gevonden heb, maar dan komt misschien zelfs nog aan bod, dingen na zo’n relatie, ge zijt jezelf kwijt. Je weet niet meer wie je bent zonder die persoon.’
Ze heeft zich dus een beetje over laten nemen. En eigenlijk de regie uit handen gegeven, tenminste, zo herken ik het zelf ook. En dan is de relatie over, in mijn geval dan. En dan val je in een gat, want je bent zo gewend om te vechten, om steeds maar boven te blijven. Ze herkent het, ze noemt het ‘op schelpjes lopen’. Op je tenen lopen. Dat je niet weet wanneer hij gaat exploderen..
‘Ja, zeker naar zo’n externe hulp. Ik persoonlijk heb ervoor gekozen om een spirituele genezingsweg te gaan. Dus ik heb heel veel in de spirituele wereld aan mijn terug naar mezelf gaan gehad. Bijvoorbeeld met chakrahealing, healing algemeen en ik heb ook gemediteerd. Ik heb eigenlijk het halfjaar nadat mijn man overleden was paniek- en angstaanvallen gehad. Dus ook doordat ge ineens, ja, dat valt weg en ge weet niet meer wie je zijt en ik heb dat eigenlijk kunnen genezen puur door mediteren en echt tot in de kern van mezelf teruggaan.’
Dat is zo belangrijk. Echt weer gaan voelen, van wat voel ik bij mezelf? Hoe reageer ik vanuit mijn gevoel, vanuit mijn intuïtie, vanuit mijn hart en dat is zo ontzettend belangrijk. Ik vroeg of ze dat bij de psycholoog of ergens anders heeft kunnen vinden.
‘Vooral in de spirituele wereld heb ik dat gevonden, maar ook heb ik bij de psycholoog heel veel kunnen vertellen, heel veel kunnen babbelen, ook over die dingen en ja, ik ben daar heel goed opgevangen geweest. Ik ben blij dat ik die stap heb durven zetten.’
Dat vind ik heel knap. Ik zeg tegen haar dat het heel goed is voor haarzelf en voor haar kinderen uiteindelijk ook. Dat ze weer een sterke moeder is geworden, dat is hartstikke fijn. Maar ook voor haarzelf en als ze dan straks nog zekerder is in haar proces, zal ze merken dat ze wel een relatie durft aan te gaan. Maar misschien is dat nu nog een stapje te vroeg.
Mijn ex-partner en ik waren nog geen twee jaar samen, maar ik heb er twee jaar daarna nog last van gehad. En na die twee jaar zei ik tegen mezelf: en nu ben ik er klaar mee. Nu ga ik hulp zoeken, want ik was gewoon niet meer aan het leven, ik was gewoon aan het overleven. En dat wil ik heel graag andere vrouwen besparen, want dat zie ik best veel terug. Ik zit ook in groepen en dergelijke, om te kijken hoe mensen zich voelen en ik zie dat slachtoffergevoel heel erg terugkomen. Ik vroeg Nadja of ze dat herkende en dat was inderdaad zo. In bepaalde situaties merkt ze dat wel. Haar relatie heeft acht jaar geduurd. Als je dat zo lang volhoudt, ben je eigenlijk heel sterk, zeg ik tegen haar.
‘Ja. En na ongeveer drie-vier jaar kwam mijn zoontje op de wereld en toen ben ik gaan beginnen te draaien en heb ik mij er ook tegen verzet. Langs de ene kant heb ik mij ertegen verzet en langs de andere kant nog altijd in die bochtjes van het niet uiten.’
Ja, dat is het aanpassen. Ik vroeg haar of ze misschien kon uitleggen aan luisteraars die dat niet snappen, hoe narcisten het voor elkaar krijgen om de regie over je te krijgen. Hoe doen ze dat? Welke stappen nemen ze daarin?
‘Hoe een narcist zich gedraagt om je zover te krijgen? Bij mij was hij het eerste jaar de leuke, de plezante, de grappige, er werd veel gelachen, veel gelijkenissen. Wat een narcist eigenlijk doet is, heb ik dan achteraf ook nog eens bevestigd gekregen, hij gaat u eerst veilig doen voelen, goed doen voelen. Verliefd zijn, alles is mooi, alles is leuk. Tot op de dag dat het draait. Maar jij bent al zodanig verliefd op hem dat je het gevoel hebt van: ja, ik kan hem niet laten gaan, hè’. Dat is mijn soulmate of dat is de ware. Aks je in zo’n relatie bent, dan wil je niet dat dat eindigt, je wilt dat dat blijft. En dan ineens op een dag, dan merk je van: oh oké, shit, het is te laat.
Ik vroeg me af of hij ook enorme spijtbetuigingen vertoonde, bijvoorbeeld nadat hij een woedeaanval had gehad. Dat hij zei: ‘Oh, sorry dat ik zo boos heb gedaan, ik zal het niet meer doen’. Ik vroeg Nadja of hij dat had gedaan.
‘Oh ja. Ik kan mij nog herinneren dat hij, ooit heeft hij mij zo eens bij mijn keel vastgehad, dat hij op z’n knieën ging zitten van: ‘Sorry, sorry, ik ga het niet meer doen, en dit en dat…’ Tot wenens toe, dat hij dan voor mij zat.’
Ja, en ze beloven dan dat het ook nooit meer gebeuren. En vervolgens, een paar dagen later, of zelfs een uur later is het weer zover. Dat is echt een typische trek van een narcist.
En het is altijd jouw fout. Het is nooit zijn fout. Het is altijd iemand anders zijn fout. Het is veel makkelijker om iemand anders de schuld te geven dan bij jezelf te gaan kijken. In jouw proces, daar ben ik zelf ook achter gekomen, want ik vond mezelf in eerste instantie ook heel erg zielig en hij had het gedaan, maar ik ben inmiddels ook zover gekomen dat het ook mijn eigen schuld was, want ik heb alles toegelaten. Hoe staat Nadja daarin?
‘Ja, ik had vaak dat ik in de relatie dacht van: het is mijn eigen fout, ik had het maar moeten afmaken voordat wij kinderen hadden. Ik had hem van de stoel moeten trekken voordat ik aan kinderen begon, ik had hem voor de deur moeten zetten. En dat heb ik niet gedaan.
‘Ja, absoluut. Ik ben heel empathisch en ik ben ook iemand die altijd positief is. Dus het maakt niet uit hoe moeilijk het wordt, ik sta wel weer op en ben weer positief. En dat is ook iets typisch waar een narcist zich aan voedt. Dat is zijn voeding, hè.’
Ja, dat is echt hun voeding inderdaad. Ik vraag Nadja of ze nog tips heeft die ze kan meegeven waaraan iemand die net in een relatie stapt en het nog niet doorheeft dat het misschien een narcist zou zijn, de narcist zou kunnen herkennen.
‘Dat vind ik moeilijk, want ik heb het zelf ook niet doorgehad. Het was al te laat toen ik het echt besefte dat hij echt een narcist was. Want voordat ik kinderen had, dacht ik altijd van: ja, het ligt aan zijn opvoeding, ik moet hem gewoon een beetje heropvoeden en dan komt het goed. En het was pas later, ik denk dat ons zoontje een jaar was ongeveer, dat ik doorhad dat dit nooit ging veranderen. Het gaat altijd zo blijven. Dus tips niet zozeer. Wat ik wel wil meegeven, is: ze laten het zien. Durf de eerste tekens niet te negeren. En durf niet te twijfelen aan uw intuïtie, uw lichaam en uw hart vertellen het u, durf te luisteren.’
Ik vertel Nadja dat ik zelf op een gegeven moment echt zo’n knoop in mijn buik had. Dat was al best wel snel. De relatie begon in november en al in januari, geloof ik, was de eerste woedeaanval tijdens het uitgaan en toen had ik echt al een knoop in m’n buik, zo’n onbestemd gevoel. Dat heb ik gewoon genegeerd en nu weet ik: als ik dat onbestemde gevoel voel, dat weet je gewoon, dan luister ik ernaar en dan zeg ik: ‘Nee, ik doe het niet’.
Nadja reageert daar instemmend op. ‘Bij mij waren ook heel veel eerste tekenen jaloezie. Ik mocht mijn kennissen niet meer zien, ik mocht niet meer op stap gaan en ik dacht in het begin: allee, hij is onzeker. Voor mij was dat niet zo belangrijk. Maar dat waren de eerste tekens. Hij was niet onzeker, hij wou gewoon complete controle over mij.’
Wat ik heb geleerd, is dat narcisten wel juist onzeker zijn, alleen ze gedragen zich heel erg zelfverzekerd. Maar ze zijn in wezen, stuk voor stuk voor stuk onzeker en dat kan inderdaad doordat je opgevoed bent door narcistische ouders. Het kan ook juist het tegenovergestelde zijn, dat je heel erg opgehemeld bent door je ouders. Dat je altijd op plaats 1 staat zodat je niet weet dat er ook weleens een andere plaats is in het gezin.
Wil Nadja nog een hele goede tip delen voordat we afsluiten? Over wat je aan jezelf kan doen als je merkt dat je je zelfvertrouwen bent kwijtgeraakt. Waarmee, met welke tip heeft zij zichzelf kunnen helpen?
‘Dat is een moeilijke. Ik denk dat het vanzelf wel weer teruggekomen is. Ik denk tijd. Tijd geven aan jezelf, jezelf niet hoeven haasten. Geduld en ook het durven alleen zijn met jezelf.’
Jaa, dat vind ik dus een super goede tip. Want je ziet heel vaak dat als een vrouw een narcistische relatie heeft gehad, dat ze weer in de volgende relatie vlucht en dan zie je vaak een patroon van de ene narcist naar de andere. Want die doen ook weer heel erg lief. Oh, dat is precies wat ik nu nodig heb en dan trap je er weer met je neus in. Dus dit vind ik een hele goede tip.
‘Maar heel veel mensen hebben ook schrik, ze zijn bang om alleen te zijn. En dat moet je leren, want als je geleerd hebt om perfect oké te zijn met jezelf alleen, dan ga je denk ik nooit meer iemand toestaan om respectloos tegen je te zijn. Omdat je zoiets gaat hebben van: ik ben niet bang om alleen te zijn, ik heb jou eigenlijk niet nodig. Ik geef jou de toestemming om in mijn leven te komen. Maak er geen misbruik van.’
Dat vind ik echt een hele mooie om af te sluiten, want ik ben zelf best wel lang alleen geweest ook. Ik ben getrouwd met de vader van mijn kind, is niks mis mee, ik heb pas daarna de narcist leren kennen, maar ik ben bewust daarna ook nog alleen geweest omdat ik gewoon merkte dat ik eerst het geluk in mezelf moest vinden, want dat zat er natuurlijk al. Maar ik was ook steeds maar gezelschap aan het zoeken terwijl, als je goed bent met jezelf, dan kan je heel goed alleen zijn, heb je inderdaad wat Nadja zegt, niemand nodig om dat geluksgevoel te hebben. Dan kan je zelfs echt dagenlang, als het moet, alleen zijn. Dat zag ik ook in de coronatijd, het ging me heel erg goed af terwijl ik heel veel alleen heb gezeten en dat is inderdaad de beste tip die je kan geven. Word eerst gelukkig met jezelf en wees tevreden met jezelf en geef jezelf de tijd.
Nadja sluit af met een mooi woord: ‘Zelfliefde’.
Zelfliefde. Absoluut. Nou, heel erg bedankt dat ik jou mocht interviewen. Ik hoop dat we veel lezers bereiken hiermee en dat we tips hebben gegeven waaraan ze wat hebben. Onzettend bedankt voor jouw verhaal.
‘Heel graag gedaan en ik wens ook iedereen heel veel succes.’
Heb je vragen?
Wil je na het lezen van deze blog zelf graag je verhaal vertellen? Neem dan contact op met mij via contact@topfitmetannick.nl.
Of wil je graag geholpen worden om weer sterker te worden en de regie van je leven weer terug te pakken, neem dan vrijblijvend contact met mij op. Dat kan gemakkelijk door het inplannen van een online kennismakingsgesprek.
